Page 58 - Ponad słowami kl.1

112 Streszczenie a parafraza

r 4. Przeczytaj dwa podane wiersze. Zastanów się, w jaki sposób i w jakim celu
XIX-wieczny poeta Teofil Lenartowicz sparafrazował wiersz Jana Kochanowskiego.

Jan Kochanowski
Na lipę
Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie,
Nie dójdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie,
Choć się nawysszej wzbije, a proste promienie
1
1 nawysszej – najwyżej. Ściągną pod swoje drzewa rozstrzelane cienie.
2 narzekają – śpiewają.
3 szlachci – uszlachetnia. Tu zawżdy chłodne wiatry z pola zawiewają,
4 snadnie – łatwo. Tu słowicy, tu szpacy wdzięcznie narzekają .
2
5 łacno – bez trudu. Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły
6 w hesperyskim sadzie – 3
w mitologicznym ogrodzie Biorą miód, który potym szlachci pańskie stoły.
4
bogów rosły złote jabłka A ja swym cichym szeptem sprawić umiem snadnie ,
(ślubny prezent matki Zeusa, Że człowiekowi łacno słodki sen przypadnie.
5
Gai dla jego przyszłej żony Jabłek wprawdzie nie rodzę, lecz mię pan tak kładzie
Hery); ogród był strzeżony
6
przez nimfy Hesperydy. Jako szczep napłodniejszy w hesperyskim sadzie .
Teofil Lenartowicz
Jan Kochanowski (fragment)
Pod cienie lipy mojej, gościu pożądany,
Spiesz się, tu cię pokrzepi mój dzban polewany,
Złota przywita lutnia i ubogie progi,
I kwiaty mego sadu, a domowe bogi
Sen ci spuszczą przyjemny – aż cię zbudzą z rana
Na gołębniku ptaki i klekot bociana
Lub wierzbowa fujara... Gościu mój kochany,
Usiądź ze mną za stołem i wianek różany
Przyjmij – fraszka ziemskie rzeczy,
Byle ojców obyczaj szczerze mieć na pieczy
I stare „kochajmy się” rad zawsze wspominać,
I umieć sobie z Bogiem i szablą poczynać.
Toć wszystko – więcej człowiek uczynić nie może,
Tępy ma wzrok, by odgadł dziwne sądy boże.
Więc się cieszmy nadzieją, chwytajmy sny złote,
Że nam naszą poczciwość i ojcowską cnotę
Nagrodzą – choćby płoche te sny były,
1
Praw-li , komu się one na świecie przyśniły.
Pójdź, gościu, w moje progi, otwarte ci wrota,
Wita cię stara prawość i stara prostota,
Zrzuć zbroje i rumaka pachołkowi oddaj,
1 praw-li – czy cnotliwy. A zwyczajom się naszym staropolskim poddaj!

r 5. Znajdź w dostępnych źródłach przykład parafrazy literackiej i ustal, jaki tekst
został sparafrazowany. Przedstaw w formie pisemnej swoją interpretację tej pa-
rafrazy. Weź pod uwagę znaczenie utworu pierwotnego.